Herkes bir eğitmen olabilir mi?
Eğitmenlik ve danışmanlık süreçlerinde ihtiyaçlara nasıl çözümler üretiyorsunuz?
Kurumlar birçok farklı sebepten iç eğitmen seçmeyi ve yetiştirmeyi tercih edebiliyor. Kurumsal hafızayı korumak ve sürdürülebilir kılmak, paylaşımı ve birbirinden öğrenme kültürünü artırmak, motivasyon sağlamak, çalışana yeni yetkinlikler kazandırmak, eğitimle ilgili yatırım maliyetlerini dengelemek, dışarıdaki eğitmenlerde bulmakta zorlanılan kritik uzmanlıkları kurum içindeki uzmanlardan karşılamak ya da içeride kendi çabasıyla eğitimler uygulayan çalışanları hizalayarak eğitimlerin standart kalitede verilmesine ön ayak olmak bu taleplerden bazıları. Gelen talepleri doğru analiz ederek, kurumun kültürünü ve stratejilerini anlayarak, kalıcı faydayı artırmaya yönelik en doğru programı tasarlamak gerekiyor.
Uzun yıllar kurumsal bir akademide görev aldığım ve eğitmen yetiştirme süreçlerinde deneyimli olduğum için özellikle ihtiyaçları analiz etme konusunda eğitim ekipleriyle hizalanabildiğimi düşünüyorum. Program tasarımlarında sınıf eğitimlerini, çevrim içi eğitim çözümlerini, ödev uygulamalarını ve mentörlük çözümlerini dengeli kullanıyorum. Gelişimin sürdürülebilir olması için kurumların insan kaynakları ve eğitim ekipleriyle iç eğitmen sisteminin kurulması ve değerlendirilmesine yönelik ortak çalışmalar yapıyorum. Eğitimlerle birlikte, sık sunum yapması gereken, topluluk önünde konuşurken etki yaratması beklenen liderlerin bazen sahne becerileri, heyecan yönetimi, kamera önünde konuşma veya konuşma kurgusunu yapılandırma gibi konularda desteğe ihtiyacı olabiliyor. Bu gibi taleplerde bire bir mentörlük çözümünü uyguluyorum.
Eğitmen yetiştirme programlarında kullandığınız yöntemler hakkında bilgi verebilir misiniz?
Kalıcı öğrenmeyi desteklemek için programlarda bireysel uygulamaların, grup çalışmalarının, vaka çözümlerinin ve eğitimlerin öncesinde hizalanmaya veya sonrasında hatırlatma ve öğrendiklerini denemeye yönelik ödev uygulamalarının yer almasına özellikle dikkat ediyorum. Tüm eğitim çözümlerinde en çok önem verdiğim konular, eğitmen adaylarının güçlü yönlerini fark etmeleri, cesaret bulmaları ve yapabileceklerine gerçekten inanmaları. Bunun için her bir adaya güçlü yönlerini vurguladığım sözlü ve yazılı geri bildirimler vererek adım adım onların gelişimini takip ediyorum. Adayı, eğitim vermeye hazır olmasını sağlayacak ek kaynaklarla destekliyorum. Eğitim çözümlerinde yetişkin öğrenme prensiplerini yaşatmaya ve doğru model olmaya gayret sarf ediyorum. Bu sayede eğitmen adayları da kendi içeriklerini tasarlarken bu prensiplere uygun tasarım yapabiliyorlar.
İç eğitmenlerin mentörlük sürecinde bireylerin potansiyellerini keşfetmeleri ve kariyer hedeflerine ulaşmaları için hangi adımları izliyorsunuz?
İç eğitmenler ile genelde kendi eğitimlerinin içeriğine veya sahneye hazırlanmaları konusunda mentörlük çalışmaları uyguluyorum. Bunun için öncelikle mentinin eğitimci programını tamamlamış ve tasarımını yapacağı konuyu belirlemiş olması gerekir. Potansiyeli ortaya çıkarabilmek için kişiye hedefleri doğrultusunda emek sarf edeceği ödevler, araştırma konuları verilir; bunlar üzerine uygulama yaptırılır ve kendisine geri bildirim verilir. Bu, uzun soluklu bir süreçtir; seans sayısı ve süreç zamanı kurumla anlaşılarak ilerlenir. Menti sürecin ana sorumlusudur, çıtayı ne kadar yukarı koyarsa mentör de o kadar zorlayıcı olur. Bu sayede mentör potansiyelini ortaya çıkarır.
Mentörlük ve koçluk sürecinde hedef belirleme, aksiyon planı oluşturma ve geri bildirim verme gibi aşamalarda nelere dikkat ediyorsunuz?
Bu sürecin açık kuralları ile gizliliğinin baştan konuşulmuş ve bu konuda karşılıklı el sıkışılmış olması çok mühimdir. Menti veya danışanın kendi gelişim hedeflerini belirlerken yönlendirici olmayan, keşfettiren sorularla geniş açıdan kendine bakabilmesini sağlamak önemlidir. Gelişim sürecinde kişi bazen zanlar içerisinde olabilir; kendine oynadığı oyunları, yarattığı zorlukları fark etmeyebilir. Böyle bir durumda derin dinleme ve etkili sorularla danışanın kendine ayna tutması sağlanır; dönüştüren anlar bu aynada kişinin kendini gördüğü, fark ettiği anlardır. Mentör veya koç, seçimlerinin sorumluluğunun danışanda olduğunun bilincinde olarak bu anlara şahitlik eder ve seçimleri konusunda kişiyi özgür bırakır.
AYLA ÖRENGİL’E GÖRE EĞİTMENLİK, DANIŞMANLIK VE MENTÖRLÜK ARASINDAKİ FARK
- Eğitmenlik, belirli bir konuyu belirli bir hedef kitlenin gelişim ihtiyaçlarına paralel olarak farklı yöntemlerle uygulama halidir.
- Danışmanlık, daha geniş bir yaklaşımla öncelikle tüm eğitim-gelişim çözümlerine yönelik mevcut halin tespitiyle başlar ve ulaşılmak istenen noktaya yönelik alternatifleri, organizasyona veya gelişime yönelik program tasarım önerilerini sunmakla devam edebilir. Bu da tamamen kurumun varmak istediği noktaya göre şekillenir.
- Mentörlük ve koçluk gibi uygulamalar ise bire bir çalışılan kişinin gelişim hedefine ulaşmasına yönelik rehberlik sürecini tarif eder.
AYLA ÖRENGİL YANITLIYOR: HERKES İÇ EĞİTMEN VE MENTÖR OLABİLİR Mİ?
Kendi uzmanlığına güvenen, paylaşma konusunda gönüllü olan, öğrenmeye ve gelişmeye açık herkes iç eğitmen de mentör de olabilir. Bunların olmazsa olmazları yeniden öğrenen olabilmek, denemekten vazgeçmemek ve insanın öğrenme kapasitesine güvenmektir. Eğitmenlik için mutlaka eğitimci eğitimi programlarından geçmeli ve alınan geri bildirimleri hayata geçirmek için bol uygulama yapılmalıdır. Mentörlük ve koçluk için uluslararası geçerliliği olan ICF onaylı koçluk eğitimlerini tamamlamak ve tüm koçluk uygulamalarını yapmış olmak gerekir.
AYLA ÖRENGİL’DEN TAVSİYELER
Kişinin kendi güçlerini keşfetmesi yolunda tavsiye edebileceğiniz...
ÜÇ KİTAP:
- Anlatmak Eğitim Değildir-ASTD
- Söz Söyleme ve Diksiyon-Can Gürzap
- Zihin Haritaları-Tony Buzan
ÜÇ FİLM:
- Ölü Ozanlar Derneği
- Üç Aptal
- Hichki
AYLA ÖRENGİL KİMDİR?
Lisans eğitimini Yıldız Teknik Üniversitesi Fizik Bölümü’nde, yüksek lisansını Aydın Üniversitesi Psikoloji Bölümü’nde tamamladı. 1998’de başladığı kurumsal iş hayatında, satış ve müşteri ilişkileri yönetimi, eğitim programları yönetimi, eğitim ekiplerinin yönetimi ve kurumsal eğitim danışmanlığı görevlerinde bulundu. Turkcell’de çeşitli görevlerde çalıştı. Sınıf içi ve dijital eğitimler tasarlayıp uyguladı, atölye çalışmaları yürüttü. 2018’de Solo Unitas Akademi’de ICF Akredite ACTP profesyonel koçluk eğitim programları ile Yönetici Koçluğu ve Öğrenci Koçluğu programlarını tamamladı. Nisan 2021’den bu yana kurumlara eğitim ve danışmanlık hizmetleri sunuyor. Evli, bir oğlu ve bir köpeği var.